11 december 2019 vond alweer de 4e bewonersavond plaats in de Oranjekerk.
Na een korte schets door Ruud van Workum over de aanleiding om na de funderingsonderzoeken in de Bloemenbuurt Oost en een klein deel van de Gravenbuurt (Goedgefundeerd) de bewonersinitiatiefgroep Grondwater op peil te starten, lieten Jelle Feenstra en Rolien van der Laan aan de hand van grafieken zien dat de pomp aan de Erasmussingel goed functioneert.
Sinds de ingebruikname van de pomp op 7 november 2018 is in de Bloemenbuurten Oost en West een stabiele grondwaterstand ontstaan, die ervoor zorgt dat de houten funderingspalen voldoende waterdekking hebben.
Er is geëxperimenteerd met de peilopzet. In eerste instantie sloeg de pomp aan bij -2,85 m NAP, daarna bij -2,80 m NAP en nu bij – 2,75 m NAP.
Onderdeel van het proefproject is dat de gemeente na het realiseren van de aansluiting op de singel bij de Uitweg de pomp gaat uitschakelen om gedurende een aantal maanden te monitoren of de grondwaterstand onder vrij verval ook voldoende is om de palen nat te houden.
De eerste concept evaluatie door de gemeente van de pilot werd op 11 december ontvangen door de bewoners en moet nog nader bestudeerd worden.
Michel Bunt en Bert de Doelder gaven een overzicht van de maatregelen die tot nu genomen zijn in de Bloemenbuurten: nieuwe riolering, aanleg van Drainage Infiltratie Transport (DIT) riolen, bestraten met waterpasserende verharding, de ingebruikname van de pomp en drukpersleiding en de uitbreiding van het grondwatermeetnet, waarbij naast digitale metingen door de gemeente door middel van het plaatsen van dataloggers in openbaar gebied en achtertuinen van bewoners, ook de metingen van de bewoners worden gebruikt. Gemeente en bewoners wisselen de gegevens wekelijks uit. Opvalt dat de handmatige metingen door bewoners vrijwel overeenkomen met de metingen van de dataloggers. Er is dus een betrouwbaar beeld. Wat ook opvalt is dat de grondwaterstand in de straat sneller reageert dan in de tuinen. Als oorzaak wordt genoemd dat de straat goed doorlaatbaar is door het zand onder het wegdek, de tuinen bevatten vaak meer kleiachtige grond, wat het water minder snel doorlaat.
Er werd aandacht besteed aan vragen van bewoners. Met name bewoners aan de Kleiweg ervaren wateroverlast in kelders en kruipruimtes. Dit heeft niet alleen te maken met de stijging van de grondwaterstand, ook voordien was er al wateroverlast. Sieb de Jong, geo-hydroloog, legde uit dat de Kleiweg een kleidam is, die werkt als een soort waterkering waardoor het grondwater zich niet zo makkelijk verspreid. Ook is er vaak sprake van kapotte, gescheurde bodems van kruipruimtes/kelders waardoor grondwater onder het huis staat. Iets wat door huiseigenaren zelf moet worden aangepakt. Voor huurders is dit lastig, de huiseigenaren/verhuurders willen er vaak niets aan doen.
Remco Bruinsma, lid van bewonersinitiatiefgroep Grondwater op peil en woonachtig in de Gravenbuurt, gaf een presentatie over achterpaden en tuinen.
In de Bloemen- en Gravenbuurt zijn achterpaden in de loop van 90-100 jaar veelal verzakt. Als er wordt opgehoogd gebeurd dit vaak met zand en stenen. Door het gewicht klinkt de diepere veenbodem in, waardoor alles weer zakt.
Bij gebruikmaking van zwaar ophoogmateriaal krijgen de houten funderingspalen het ook nog zwaarder te verduren. Het materiaal trekt aan de palen, zogenaamde negatieve kleef, waardoor palen en huizen zakken of scheefstand ontstaat. Wat veel gebeurt is de bewoners een pomp plaatsen om tuin- en of achterpaden droog te houden. Dit is een hele slechte maatregel. Je onttrekt daardoor grondwater en voert het af naar het riool. Een lagere grondwaterstand is van negatieve invloed op de palen.
Remco gaf een overzicht van lichte ophoogmaterialen. De gemeente komt hiervoor volgend jaar met een subsidieregeling die nu al terug te vinden is op de website van de gemeente Rotterdam.
Ook liet hij voorbeelden zien van mogelijkheden om kruipruimtes waterdicht te maken en/of te isoleren.
Coen Pijnenburg, ook bewoner van de Gravenbuurt, vertelde over de situatie in deze buurt. Hij noemt de situatie Code Rood!? Alarmerend dus. De palen staan daar al 15-20 jaar droog. Alleen bij heftige regen zijn ze even onder water. Door kapotte riolen, lekke huisaansluiting en zeer laag liggend wegdek, waardoor er weinig ruimte is voor waterberging en de in 1998 aangelegde drainagebuizen is de Gravenbuurt een grote vergiet. De drainageleiding liggen in het grondwater, dus voeren water af.
De Gravenbuurt pleit voor een integrale aanpak van de problemen, zoals in de Bloemenbuurt. Nieuwe riolen, DIT-leidingen, waterpasserende verharding, ophogen en aanvoer van water door middel van een pomp. Dit laatste heeft alleen zin als alle lekkages zijn opgelost. Ook het terrein van het politiebureau moet daarbij worden aangepakt. Dit terrein is eigendom van de politie, maar de afspraak is dat de riolering pas wordt overgedragen als het achterstallig onderhoud is uitgevoerd. Het terrein van het politiebureau biedt ook voldoende ruimte voor waterberging. Dit zal in overleg tussen gemeente en de politie moeten plaatsvinden. De Elektroweg heeft nog heel oude riolering uit 1972/1973. Ook ligt er tussen de Margrietstaat en de Violenstraat geen DIT-leiding. De flat aan de Elektroweg heeft een pomp om het zeer laag gelegen parkeerterrein en de parkeergarages droog te houden. Onlangs is de pomp 10 dagen uitgezet als proef, maar het komt dan onder water te staan en is onbruikbaar. Samen met het bestuur van de VvE, het Hoogheemraadschap en gemeente wordt naar een passende oplossing gezocht. Voor het onttrekken van grondwater is vergunning nodig. Ook voor lozen op het riool.
Hoe nu verder?
Andreas van Rooijen licht toe dat er twee belangrijke verschillen van inzichten zijn tussen gemeente en bewoners:
- De gemeente wil van de pomp af, de bewoners willen de pomp behouden
- Er moet snel een volwaardig en effectief plan komen voor de Gravenbuurt.
Het overleg tussen gemeente en projectgroep is vastgelopen: ambtenaren willen geen besluiten nemen of mogen dat niet.
Daarom gaan de overblijvende verschillen van inzicht besproken worden in de stuurgroep. Dit is het overleg tussen de samenwerkende bewonersorganisaties (SBH) met de wethouder en het waterschap. Dit overleg kan knopen doorhakken en vindt plaats op 17 februari 2020. Ter voorbereiding is er nog een programmaoverleg, het overkoepelende overleg met alle buurten van de SBH, Bloemenbuurt, Gravenbuurt, Statenlaankwartier, Schiereiland en Oud Hillegersberg. Dit overleg staat gepland voor 30 januari 2020. In dit overleg zal geïnventariseerd worden wat ambtenaren niet mogen beslissen, wat ze niet willen beslissen, wat ze toch willen doen.
Mochten de verschillen van inzicht niet worden opgelost op ambtelijk niveau en in het overleg met de wethouder en het waterschap dan gaan we zo nodig naar de gemeenteraad (commissie Bouwen, Wonen en Buitenruimte).
De steun van bewoners is daarbij extreem belangrijk. Een grote opkomst op de publieke tribunen heeft eerder bewezen het verschil te kunnen maken.
De volledige presentaties kunt u downloaden via onderstaande link: